کنجکاوی حسی ذاتی در اکثر افراد به ویژه کودکان
دیدید خیلی از کودکان حس کنجکاوی بسیار زیادی دارند و معمولا اطرافیان ، آنها را فضول خطاب می کنند و اغلب از جملاتی نظیر : ” فضولی نکن بچه ! ” و … برای آنها استفاده می کنند ؟
مطلب امروز ازدواج و خانواده یک جم ، درباره ی کنجکاوی می باشد . حسی که تقریبا تمامی افراد دنیا از آن برخوردارند و برخی آنرا بروز می دهند و عده ای به صورت نهان و پنهانی در تلاش برای کنترل این حس اند و نمی گذارند که اطرافیانشان به آن پی ببرند ؛ به عبارت دیگر یک جورایی با حس کنجکاوی خود در حال مبارزه هستند .
از آنجاییکه کودکان صادق ترین انسان های روی کرده ی زمین اند و هیچ چیز مخفی از اطرافیان خود ندارند ، حس کنجکاوی خود را در همه چیز و برای همگان نشان می دهند و درست به همین دلیل است که در عنوان این مطلب ، از عبارت ” به ویژه کودکان ” استفاده کرده ایم . زیرا اولا تقریبا نمی توانند کنترلی روی حس کنجکاوی خود داشته باشند و در ثانی همانطور که گفته شد بدون ترس ، حرف و قضاوت اطرافیان ، به راحتی این حس را بروز می دهند ، وگرنه آدم بزرگ ها نیز دست کمی از کودکان ندارند و چه بسا در خیلی از مواقع ، آنقدر حس کنجکاوی آنها گل می کند که متأسفانه می تواند تا مرز ضرر رساندن به اطرافیان نیز پیش برود و یک جور مصداق بارز فضولی کردن را تداعی کند .
به طور کلی فرقی نمی کند که کنجکاوی از جانب کودکان باشد و یا بزرگسالان ؛ زیرا موضوع مهم این است که حس کنجکاوی تا زمانی نرمال ، متناسب و به جاست ، که نه به خود فرد و نه به اطرافیانش ، هیچ صدمه ای در هیچ زمینه ای وارد نکند .
مثلا کودکی را در نظر بگیرید که کنجکاوی بیش از حدی به یک پریز برق پیدا کند و پی در پی در تلاش برای فروکردن انگشت خود درون پریز باشد ، در این حالت چه اتفاقی ممکن است رخ دهد ؟ و یا به عنوان مثال اگر یک همسایه به طور مداروم همیشه در حال تلاش کردن برای سرک کشیدن به کار و زندگی خصوصی همسایه های خود باشد و خود را قاطی هرگونه مسائل کوچک و بزرگی که ممکن است اصلا به او ارتباطی هم نداشته باشد کند ، این موضوع می تواند چه تبعاتی به دنبال داشته باشد ؟ و خیلی مثال های ریز و درشت دیگر که باید به جای کنجکاوی ، نام فضولی محض را به آن داد .
مطمئنا هر چیزی که در این دنیا ایجاد شده است ، هم جنبه ی مثبت دارد و هم جنبه ی منفی و این مورد دست خود انسان هاست که کدام جنبه را انتخاب کنند . حس کنجکاوی هم دقیقا همینطور است و علاوه بر جنبه های منفی ، می تواند دارای جنبه های مثبتی هم باشد .
به عنوان مثال اکثر محققان ، دانشمندان ، مخترعان و نخبگان را در نظر بگیرید ؛ اینها تقریبا نمونه های بارز افراد کنجکاو با حس کنجکاوی بسیار بالا هستند که همیشه در پی کشف و تحقیق می باشند تا بتوانند یک زندگی بهتر و راحت تر را برای مردم سراسر جهان ایجاد کنند و یا برخی از مردم که سعی می کنند از حس کنجکاوی خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنند و آن را بیهوده به کار نگیرند و با تکیه به همین حس ، معلومات ، دانش و هرآنچه که به آن نیاز دارند را تقویت کنند . مثلا یک نجار که سعی می کند و کنجکاو است در خصوص شغلش بیشتر بداند و این دانسته های بیشتر را در شغلش به کار بندد و از جایگاه بهتری در شغلش بهره مند شود .
در این میان کودکان که توانایی در کنترل حس کنجکاوی خود ندارند ، نیازمند توجه شدید والدین به خودشان می باشند . آنها اگر به یک پریز برق ، اگر به یک وسیله ی تیز ، اگر به گاز و … حس کنجکاوی داشته باشند ، تقصیر خودشان نیست و مطمئنا به دلیل ندانسته های آنها نسبت به جهان پیرامونشان می باشد و این والدین هستند که موظفند مواظب کودکان کنجکاو خود باشند .
یک سری مراقبت های اولیه وجود دارد که می شود برای دفع حس کنجکاوی کودکان به کار بست . مثلا اگر کودک خردسالی دارید که هنوز از خطر برق گرفتگی و … اطلاعی ندارد ، می توان از درپوش های مخصوص پریزهای برق استفاده کنید و یا برای جلوگیری از خطرات مربوط به گاز می توانید از محافظ های شیر گاز استفاده کنید و سعی کنید هیچگونه وسیله ی تیز ، خطرناک را در دسترس کودکان قرار ندهید که حس کنجکاوی آنها تحریک نشود و اقداماتی از این دست .
به طور کلی برای دفع حس کنجکاوی و یا کنترل آن در کودکان ، از حرف زدن ، دعوا کردن و پرخاشگری با کودک در اغلب مواقع نتیجه ی درستی حاصل نمی شود و بایستی اقدامات پیشگیرانه توسط والدین انجام پذیرد ، تا بستر زیادی برای کنجکاوی کودکان مهیا نشود .