گنادوتروپین و عوارض و مضراتی که این دارو دارد ؟
داروهای شیمیایی اکثرا دارای عوارض ریز و درشتی هستند که بعد از مصرف یا در حین مصرف ، فرد آنها را تجربه خواهد کرد ؛ در این مقاله به عوارض گنادوتروپین می پردازیم .
اگر بدن شما به داروهای دیگر باروری مانند کلومفین، پاسخ نداده یا اگر شما دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک یا نقص فاز لوتئال هستید یا اگر بدون دلیل پزشکی باردار نمیشوید، همچنین اگر قصد باردار شدن با روش (IVF) را دارید؛ ممکن است پزشک برای شما گنادوتروپین را تجویز کند، این دارو به تولید تخمک میکند. این دارو به طور مستقیم بر عملکرد تخمدانها تاثیر میگذارد.
گنادوتروپین ها Gonadotropins در سه دسته موجود هستند :
1- داروی گنادوتروپین یائسگی انسان (HMG) مخلوطی از ترکیب LH و FSH است. نامهای تجاری این دارو Pergonal, Repronex, Menogon است.
2- داروی اوروفولیتروپین یا FSH؛ تنها از ماده FSH (ادرار زنان یائسه) تهیه میشود و به نامهای تجاری Fertinex, Follistim, Gonal F, Puregon موجود است.
3- داروی گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) که در نامهای تجاری Pregnyl, Novarel, Profasi, Ovidrel موجود است.
موارد و مقدار مصرف گنادوتروپین :
1- ایجاد تخمكگذاری و بارداری
2- هیپوگونادیسم هیپوگونادوتروپیك
3- درمان نهفتگی غیر انسدادی بیضه قبل از دوران بلوغ
مكانیسم اثر :
– اثر تحریك تخمكگذاری
– اثر تحریك اسپرمسازی
موارد منع مصرف کوریونیک گنادوتروپین :
بلوغ زودرس یا سرطان وابسته به آندروژن (سرطان پروستات، بیضه و سرطان پستان در مردان) (چون دارو تولید آندروژن را تحریك میكند)، حساسیت مفرط شناخته شده نسبت به آن.
موارد احتیاط :
الف) آسم
– اختلالات تشنجی
– میگرن
– بیماریهای كلیوی یا قلبی (موجب تشدید این اختلالات میشود).
ب) HCG باید توسط پزشك متخصص تجویز شود
عوارض جانبی کوریونیک گنادوتروپین :
اعصاب مرکزی :
– سردرد
– خستگی
– تحریكپذیری
– بیقراری
– افسردگی
ادراری ـ تناسلی :
-بلوع زودرس (رشد بیضهها، رشد آلت تناسلی، رشد موهای ناحیه زهار و زیر بغل، تغییر صدا، رشد موهای بدن)
– تحریك بیش از حد (بزرگی تخمدانها)
– پارگی كیستهای تخمدان (بعد از مصرف گنادوتروپینها)
موضعی :
درد در محل تزریق
سایر عوارض :
– ژنیكوماستی
– ادم
داروهای باروری احتمال دارد خطر دوقلوزایی یا چندقلوزایی را افزایش دهند؛ گرچه این موضوع به نظر بیشتر زوجها خوب است اما چندقلو زایی ممکن است خطر سقط جنین و سایر مشکلات را نیز در پی داشته باشد. مصرف این دارو نیازمند یک پشتیبانی عاطفی است به همین دلیل بهتر است زمانی که برای چکاپ یا تزریق نزد پزشک میروید، دوست یا همسرتان همراهتان باشید.
زنانی که ببیش از حد مجاز از این دارو استفاده میکنند، ممکن است دچار سندرم تخمدان (OHSS) شوند که نشانههای آن مانند افزایش وزن زیاد و نفخ معده شدید است.
همچنین برخی از بیماران؛ حالتهایی مانند تنگی نفس، سرگیجه، دردهای لگنی، تهوع و استفراغ را تجربه میکنند. این بیماری زمانی رخ میدهد که تخمدانها بیش از اندازه تحریک شده و تخمک زیادی را درون خود تولید کرده باشند. تخمدانها به سرعت متورم میشود و ممکن است وارد حفره شکم شود. به طور معمول اگر در زمان مصرف دارو شخص زیر نظر پزشک باشد، این مشکل اتفاق نمیافتد؛ اما اگر کسی دچار OHSS شد باید برای نظارت بیشتر در بیمارستان بستری شود زیرا در موارد نادر، ممکن است این مسئله حیات شخص را تهدید کند.
پزشکان به تازگی نتایجی را اعلام کردند که از 8 پژوهش مختلف، به دست آوردند؛ آنها متوجه شدند که مصرف داروهای باروری حتی اگر بیش از یکسال هم طول بکشد، خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش نمیدهد. تا پیش از این بررسی، این موضوع نگران کننده و جنجالی بود.
هشدارها در مورد کوریونیک گنادوتروپین :
1- مردان جوانی كه HCG مصرف میكنند ، باید از نظر بروز بلوغ زودرس تحت مراقبت قرار گیرند.
2- وضع بیمارانی كه احتباس مایعات ممكن است موجب تشدید اختلالات آنها شود، باید مورد توجه قرار گیرند.
3- در بارداریهای بعد از تحریك تخمدانها با گونادوتروپینها، احتمال چندقلو زایی افزایش می یابد.
4- HCG معمولاً فقط پس از شكست درمان با كلومیفن مصرف میشود.
5- در درمان نازایی، مقاربت روزانه از یك روز قبل از مصرف HCG تا زمان تخمكگذاری توصیه میشود.
نشانههای بارداری خارج رحمی را باید در نظر داشت. این نشانهها معمولاً بین هفتههای 12-8 بعد از بارداری آشكار میشوند.
نکات قابل توصیه در مورد کوریونیک گنادوتروپین :
مصرف در كودكان :
درمان نهفتگی بیضه قبل از سن بلوغ با HCG میتواند نیاز بعدی به اوركیدوپكسی را پیشبینی كند. القای ترشح آندروژن ممكن است موجب بلوغ زودرس در بیمارانی شود كه برای نهفتگی بیضهها درمان میشوند. به والدین این كودكان باید آموزش داد تا در صورت رشد موهای زهار ، صورت و زیر بغل، رشد آلت تناسلی، بروز آكنه و خشن شدن صدا در كودك خود، به پزشك اطلاع دهند.
مصرف در سالمندان :
این دارو در سالمندان مصرف نمیشود.
– در صورت بروز ادم، فوراً به پزشك اطلاع دهید.
– در صورت بروز علائم بلوغ زودرس، فوراً به پزشك اطلاع دهید.
– در صورت مصرف برای درمان ناباروری، احتمال چندقلوزایی وجود دارد.
منبع : دکترسلام