پیچیدگی ذهن کودکان از بدو تولد تا شکل گیری قدرت بیان
ذهن کودکان به چه شکل پیشروی می کند ؟ چه روش هایی در برقراری ارتباط کودک با محیط اطرافش موثر هستند ؟ تکلم نیرومند ترین قدرت بشری در ایجاد ارتباط های اجتماعی است .
نوزادان از بدو تولد تا 9 ماهگی ، از هر فرهنگ و زبانی که باشند ، حرف و مقصود یکدیگر را کاملا درک می کنند ؛ درواقع ذهن کودکان شناخت زبان مادری را از 9 ماهگی به بعد آغاز کرده و تلاش برای ارتباط برقرار کردن با محیط اطراف به کمک آن را شروع می کند . از 9 ماهگی به بعد ، مادر می تواند شاهد اصوات مختلفی باشد که فرزندش از هنجره تولید کرده و با دهان ادا می کند ؛ هرچند که کودک شما سعی می کند کلمات شما را تکرار کند اما در خیل وسیع صداها شاید تنها چند کلمه برایتان قابل تشخیص باشد !
ذهن کودکان مهم ترین قدرت بشری ، یعنی تکلم را با اصوات نا مشخص آغاز کرده و آن را به سمت بیان کلمات سوق می دهد ؛ در واقع فرزند شما در تلاش است راهی برای بیان احساسات خود با شما کشف کند ! و آن راه جمله سازی است …
رفته رفته ایام سپری می شوند و کودک شما چهاردست و پا کردن را آغاز می کند ، چیزی که جای خالی آن در این بین احساس می شود بیان خواسته به شکلی قابل فهم است ، اما این به معنای تسلیم شدن نیست ! ذهن کودکان با مفهوم جدیدی تحت عنوان اشاره کردن آشنا می شود . اشاره نوعی جهش ذهنی محسوب شده که نقش اساسی در ارتباط کودک با محیط دارد .
از آنجایی که اشاره کردن تنها مختص انسان ها است و تمام کودکان این راز را کشف می کنند ، محققان برآن شدند طی آزمایش هایی از درک کامل موضوع توسط کودکان اطمینان حاصل کنند . درواقع اگر مقابل یک میمون به جسمی اشاره کنید ، این انگشت شما است که برای میمون اهمیت پیدا می کند ، نه هیچ چیز دیگر ! اما ذهن کودکان با دیدن اشاره ، خط دست و چشم را دنبال کرده و جسم مرتبط با فرد را پیدا می کند ، او خودش نیز از همین راه برای فهماندن مقصودش به والدین کمک میگیرد .
اطمینان از درک مفهوم اشاره :
محققین به این منظور جسمی را مقابل کودک می گرفتند و بدون آنکه با او ارتباط چشمی برقرار کنند به جسم نگاه کرده و با انگشت به آن اشاره می کردند ، در همین حین نام آن را چند بار تکرار می کردند ؛ در انتها ، جسم شناخته شده را همراه شیئ دیگر مقابل کودک قرار داده و از او می خواستند جسم شناخته شده را به آن ها بدهد ، و کودک جسم را به خوبی شناسایی می کرد .
ذهن کودکان کاملا معنای اشاره را درک می کند و می فهمد منظور از اشاره جسمی است که دست آن را نشان می دهد . در کودکان ناشنوا ، اشاره کردن اهمیتی چندین برابر پیدا می کند . اگر بخواهیم دلیل مهم بودن اشاره را در یک جمله بیان کنیم باید گفت مغز فیزیکی زودتر از بخش گفتاری رشد می کند .
پس از آن تقلید کردن راه موثر بعدی در پرورش ذهن کودکان است . یک پژوهشگر برای اثبات این نظریه ، با کودکی مشغول به بازی شد ، در این بازی اسباب بازی هایی را که کودک تا بحال ندیده بود بکار برده بودند ؛ پژوهشگر حرکت مربوط به وسیله را یکبار انجام می داد و بعد وسیله را در اختیار کودک قرار می داد تا او هم حرکت را تقلید کند . پس از اتمام ، آزمایش 1 سال بعد هم با همان کودک انجام شد ؛ با این تفاوت که دیگر پژوهشگر روش کار را به کودک نشان نمی داد اما طریقه بازی به خوبی در ذهن کودک نقش بسته بود .
کودکان همچنین در 14 ماهگی قانون مکالمه را می آموزند و متوجه می شوند که گفتگو یک امر دوطرفه است . در اتمام 1 سالگی انتظار می رود دایره لغات کودک تا حد مشخصی رشد کرده باشد و او بتواند با کمک گرفتن از آن ها دستورهای ساده ای را که می شنود فهمیده و اجرا کند ؛ نصف بیشتر کلماتی که در این سن در ذهن کودکان درج می شود اسم هستند و در این بین یک جمله ی کوتاه مشترک وجود دارد : تمام شد !
معادل ” تمام شد ” یا ” همش تموم شد ” در تمامی زبان ها وجود دارد و همه ی کودکان از آن در جایگاه های مختلف استفاده می کنند . کودکان از این کلمه برای بیان یک مصیبت و یا ابراز نگرانی استفاده می کنند .
و سرانجام انفجارزبانی در 18 ماهگی تا 2 سالگی رخ می دهد و کودک انسان می تواند جمله سازی کند . ذهن کودکان جمله سازی را فراگرفته و با کمک آن احساسات و اعتقادهای خود را در مواجه شدن با یک مسئله بیان می کند . اینگونه شما با دنیای پیچیده ی درون فرزندتان راحت تر آشنا می شوید .
کودکان با صحبت کردن دنیای درون خود را نمایان می کنند ؛ برای آنکه در این راه به آن ها کمک کنید لازم است به صورت تصویری لغات و مفاهیم را به آن ها آموزش دهید . کودکان شب هنگام و پیش از به خواب رفتن ، ذهن پیچیده ی خود را همراه تمام آموخته هایشان در یک روزجاری مرور کرده و با این کار یادگیری خود را بالا می برند .
با سیر این روال است که کودک درک می کند جمله سازی در دست او است و هر شخص قادر می باشد با جابجایی کلمات ، جمله های متفاوتی را در جایگاه های مورد نیاز ساخته و مورد استفاده قرار دهد .