لجبازی کودک را در آغاز کار خنثی کنید
لجبازی کودکان از جمله رفتارهایی است که با نیت از پا درآوردن والدین آغاز می شود و والدین با غافل بودن از این نکته به راحتی عصبانیت خود را بروز می دهند .
لجبازی از جمله رفتارهایی است که تمام کودکان از خود بروز می دهند ، در هر سنی طریقه ی ابراز لجبازی به گونه ای خاص است ، اگر رفتار مناسبی در مقابل لجبازی کودک نداشته باشید همین مورد می تواند زمینه ای برای بروز مشکلات بسیار جدی تر شود که تاثیرات مخربش را در سنین بالاتر کودک شاهد خواهیم بود .
لجبازی در هر کودک میزان و شدت متفاوتی دارد اما چیزی که به طور میانگین می توان گفت این است که فرزندان اول لجباز تر هستند این به دلیل توجه ویژه ای است که والدین در تربیت فرزند خود دارند و طبیعتا این وسواس در خصوص فرزندان اول بیشتر است ، در نتیجه چیزی که زمینه ساز لجبازی کودک می شود امر و نهی مدام والدین است .
اما چرا امر و نهی هایی که از دید ما برای فرزندانمان لازم و ضروری است باید دلیلی باشد برای لجبازی کودک ؟ پاسخ بسیار ساده است ، این استدلال را کودک شما درک نمی کند و چیزی که می بیند میدان جنگی است که یک برنده بیشتر ندارد ، بنابراین او می خواهد برنده ی بازی شود ! البته دلایل دیگری نظیر ترس یا دلهره از تغییر شرایط و… نیز می توانند موجبات لجبازی را فراهم کنند اما درصد بسیار ناچیزی از آمار را به خود اختصاص می دهند .
همانطور که از معنای لغوی کلمه پیدا است ” لجبازی ” رفتاری مخالف با خواسته است ، حتی اگر دلیل روشنی نداشته باشد ، همان اندازه که مخالف خواسته باشد کافی است .
بنابر این ابتدا ریشه ی لجبازی کودک را شناسایی کنید و سعی کنید آن را برطرف کنید ، ممکن است کودک از نتیجه ی انجام یک عمل یا ناکامی در بازی و… بی حوصله شده است و همین موضوع موجبات لجبازی وی را فراهم می کند ، با کودک خود همدلی کرده و خود را در احساس او سهیم بدانید ، با این کار دوست کودک خود شده اید قطعا کودک شما با کسی که به عنوان دوست برگزیده است لجبازی نخواهد کرد .
اگر تنها دلیل همگام نشدن کودک با شما لجبازی و به نوعی همان برنده بودن است ، می توانید ابتدا از راه های مصالمت آمیز اقدام به رفع مشکل کنید ، به هیچ وجه کنترل امور را به دست کودک ندهید ، بلکه چند راهکار مورد قبول از نظر خود و همسرتان را در اختیار کودک بگذارید تا از بین گزینه ها یک مورد را انتخاب کند ، در این روش توجه داشته باشید که کودک احساس تعامل کرده و همین موضوع حس لجبازی را کاهش می دهد ، نکته ی دوم آن است که شما گزینه ها را طرح می کنید نه کودک ! در حد امکان گزینه ها در حد 2 و نهایتا 3 مورد محدود باشند .
حتی روش های تربیتی درست باعث می شود درصد لجبازی که در کودک بروز می کند بسیار ناچیز باشد ، روش هایی نظیر تنبیه و تشویق ؛ به این صورت که در ازای به طور مثال هر 10 کار مثبتی که انجام می دهد و یا انجام کاری که از او خواسته اید ، جایزه ای به عنوان تشویق به او بدهید . راهکار بعدی شیوه ی تربیتی مثبت است ، از کلمات منفی و رفتار های نهی کننده استفاده نکنید ، اگر کودک از شما می پرسد می توانم الان بازی کنم ؟ نگویید نه نمی توانی ! به عنوان مثال بگویید بعد از اتمام تکالیفت می توانی بازی کنی ! یا در سنین کمتر وقتی جسم خطرناکی در دست دارد مکررا نگویید بده ، دست نزن ، نه و… بلکه با اجسام بی خطر دست کودک را پر کنید تا خود کودک مجبور شود برای در دست گرفتن اجسام دیگر ، از وسیله ی خطرناک صرفنظر کند .
همیشه به یاد داشته باشید که یک کودک لجباز قدرت از پا در آوردن شما را دارد و در اصل با همین نیت وارد بازی می شود ، مهم است که شما کنترل اعصاب خود را داشته باشید و از کوره در نروید همچنین در راه از بین بردن عادات غلط کودک و یا مقابله با رفتار خاص او ( نظیر لجبازی ) ، لازم است زوجین همگام با هم پیش بروند .
در نهایت توجه داشته باشید که بروز لجبازی از سمت کودک چندان هم بد نیست ! بلکه نشانه ای از پیدایش میل استقلال طلبی در کودک است و شما باید بتوانید با اصلاح جنبه های منفی این حس در راستای قوانین حاکم در منزل ، فرزندی را برای آینده تربیت کنید که دارای قدرت تصمیم گیری صحیح و استقلال طلبی عادلانه است .
توجه به این مسئله بسیار مهم است که گاه بی خیال بودن و توجه نکردن به اولین رفتار ناپسند لجبازی را از ریشه خشک کرده و مسیر را برای گسترش آن هموار نمی کند ؛ ولی در برابر رفتار های خاص و لجبازی هایی که با پرخاشگری و رفتار های مخرب و غیر قابل کنترل دیگر همراه است استفاده از راهنمایی های یک مشاور خالی از لطف نیست .
همیشه به خاطر داشته باشید ، با مهربانی و محبت با کودک خود رفتار کنید تا همواره شما را دوست خود دانسته و از روی ترس کاری را رنجام ندهد ، در راستای این مهم نیز ( مقابله با لجبازی ) با قاطعیت در مقابل خواسته هایتان رفتار کنید تا فرزند نسبت به کاری که از او خواسته اید احساس احترام کند و آن را بی ارزش نشمارد .
گاهی مهم ترین روش حل مسئله تغییر رفتار خود شما است که کودک می بیند و بر اساس آن مراحل بعدی لجبازی خود را پیش می برد . به عنوان یک جمع بندی از مطالب فوق به مراحل زیر توجه کنید :
شما یا کاری را از فرزند خواسته اید و کودک مقابله می کند و یا با رفتار ناپسندی از سوی او مواجه شده اید و از او خواسته اید تا به آن کار خاتمه دهد ، در این شرایط با قاطعیت ( همراه با نرمی در کلام ) از او بخواهید به مخالفت خود خاتمه دهد و شما با این رفتار او موافق نیستید .
در صورت ادامه دادن به لجبازی عواقب کار و تنبیه مورد نظر را به او گوشزد کنید .
در انتها در صورت مخالفت مجددا به کار بستن تنبیه ( طبق اصول ) لازم و ضروری است ؛ آگاه باشید که بی توجهی بیش از اندازه و یا سختگیری زیاد هر دو آسیب های جدی را در آینده به کودک وارد می کند . هدف نهایی تربیت فرزندی است که بدون چشم ناظر رفتاری سازنده از خود نشان دهد .