دندان و آشنایی با قسمت های مختلف آن

دندان قسمت های مختلفی دارد گر چه بیشتر با دو قسمت اصلی یعنی تاج و ریشه ی دندان آشنا هستیم اما وقت آن رسیده با این استخوان محکم در دهان بیشتر آشنا شویم .

دندان از دو بخش اصلی تاج و ریشه تشکیل شده است ، تاج دندان ( که با چشم دیده می شود و خارجی ترین قسمت دندان است ) و ریشه ی دندان ( که روی آن را لثه گرفته و خود درون استخوان فک است ) هر کدام به سه قسمت اصلی دیگر تقسیم می شوند .

قسمت های تشکیل دهنده ی تاج دندان عبارتند از ” مینا ” ، ” عاج ” و مغز دندان ؛ مینای دندان تنها سخت ترین بخش دندان به شمار نمی رود بلکه مقاومترین قسمت در بدن انسان محسوب می شود ، حتی شاید در طبیعت هم بافتی به مقاومت پوشش روی دندان انسان ( مینای دندان ) نتوان پیدا کرد ! مینا از مواد آهکی، معدنی و آب ساخته شده و وظیفه ی آن محافظت از قسمت های زیرین دندان در برابر ساییدگی ای است که بر اثر جویدن ایجاد می شود .

عاج دندان همانطور که از ترتیب آن پیداست لایه ی زیرین مینا است ، می توان آن را قسمت بیرونی دندان برشمرد که توسط مینا پوشانده شده  ، عاج دندان که تا ریشه ادامه دارد در قسمت داخلی ریشه به وسیله ی ماده ای به نام سیمان در بر گرفته شده است . عاج زرد رنگ بوده و در برابر تحریکاتی چون حرارت و مواد شیمیایی حساس است پس بافتی زنده به شمار می رود که استحکام کمتری نسبت به مینا دارد .

مغز دندان هم مانند هسته ی یک اتم که در وسط قرار دارد ، در دل دندان جای دارد ، پالپ ( مغز دندان ) مانند عاج هم در تاج و هم در ریشه ی دندان وجود دارد . مغز دندان یا پالپ مرکز فرماندهی دندان به شمار می رود ، در واقع احساس دردی که از ناراحتی های دندان حس می کنیم به دلیل زنده بودن مغز دندان است در مواقعی که دندان مرده است ( مغز آن به سبب ضربه یا … از کار افتاده باشد ) درد را احساس نمی کند و البته جدا از هر چیز خطرناک است .

خب به سراغ توضیحی مختصر در مورد ریشه دندان می رویم ؛ همانطور که گفتیم ریشه ی دندان هم از سه بخش تشکیل شده که از این قرار هستند :

سیمان ، عاج و مغز که چون در مورد عاج و مغز توضیحات کاملی ارائه شد به سراغ سیمان می رویم که توضیح گسترده ای در مورد آن ندادیم .

سیمان هم همان لایه ای است که عاج را در قسمت ریشه در بر می گیرد البته سست تر از عاج است و رنگ روشن تری هم در مقایسه با آن دارد .

دو قسمت کوچک دیگر در دندان آپکس و طوق هستند ، آپکس انتهای ریشه و در واقع نقطه ی  اتصال عروق و اعصاب به استخوان فک است ( از این طریق درد و … به مغز منتقل می شود ) ؛ طوق دندان نیز به محل اتصال لثه به دندان می گویند .