تاثیر مرحله به مرحله سم خطرناک ترین مار ها در بدن طعمه

سم مار از نظر آنزیم انواع مختلفی دارد که هر یک بر سیستم خاصی از بدن تاثیر می گذارد ، سم مار قدرت فلج کردن انسان را در کمتر از 30 دقیقه دارد .

مارها انواع گوناگونی دارند ؛ اما اگر با یک مار چشم گربه ای روبرو شدید احتمالا لحظه های پرخطری را سپری می کنید ! 250 گونه از مارهای موجود در طبیعت کشنده هستند ، درواقع تاثیر سم نیش آن ها به قدری سریع است که می تواند انسان را در یک چشم بهم زدن از پا در بیاورد ؛ از نشانه هایی که می توان یک مار سمی را از یک مار غیرسمی تشخیص داد همان مردمک چشم است ؛ مردمک چشم مارهای سمی مانند چشم گربه ( بیضی شکل و خطی مانند ) است .

شاید از جنبه های شناسایی مارمرجانی را بتوان خطرناک ترین مار دانست چرا که از نظر ظاهری به سختی قابل شناسایی می باشد ؛ مارمرجانی مانند هم نوعان کشنده ی خود چشم گربه ای یا سر مثلثی شکل ندارد ، بلکه مانند مارهای بی خطر چشم مدور و سری بیضی مانند دارد . از راه های دیگر شناسایی مارهای سمی توجه به حالت فیزیکی آن ها است ؛ مارهای سمی دودندان نیش مشخص دارند ( مارهای دیگر از تعداد زیادی دندان با ویژگی های تقریبا یکسان برخوردار هستند ) و سر ان ها نسبت به بدن زاویه دارد ( سر آن ها نسبت به بدن یک پارچه و کرمی شکل نیست ) ؛ قسمت پایینی چشم مارهای سمی حفره وجود داشته و همچنین تعداد حلقه های دم این گونه مارها فرد است .

دندان های نیش نیش مار مانند سوزن پزشکی عمل می کنند ، دندان نیش به کمک لوله ی توخالی ای که در آن وجود دارد سم را وارد بدن طعمه می کند ، سم مار طعمه را فلج کرده ( اگر طعمه انسان باشد مارگزیدگی در نوع خفیف ابتدا با علائم مسمومیت بروز می کند ) و نهایتا می کشد ، و این تمام چیزی است که یک مار گرسنه می خواهد… کشته شدن طعمه برای بلع کامل …

سم تولید شده در مارها که در واقع بخشی از بزاق آن ها می باشد از نظر نوع و مقدار آنزیم و محتوا باهم تفاوت دارند ؛ تنها نکته ی مشترک مارها محل قرارگیری دندان نیش ( در فک بالایی ) و نحوه ی انتقال سم از آن است ( بافشار وارد شده توسط فک بالایی ، سم از غده های ذخیره سازی وارد دندان نیش شده و وارد شکار می شود ) . سم هر مار سیستم خاصی را در بدن تحت تاثیر قرار می دهد به همین جهت ابتدای راه کشته شدن با مسمومیت خاصی آغاز می شود : مسمومیت خونی ، عضلانی ، عصبی و حتی قلبی-کلیوی .

با بررسی های انجام شده بر روی سم مارهای کشنده موجود در آزمایشگاه ها نتایجی از چگونگی تاثیر سم در بدن به دست آمده است . این نتایج از وارد کردن سم مار ( به همان شکل یا به صورت رقیق شده ) به جانوران آزمایشگاهی جمع آوری شده است ؛ البته در مواردی که به واقع گزیدگی ایجاد شده است نیز اطلاعات مفیدی به دست آمده .
در مواردی که سم مار به سرعت خون انسان را منعقد نکرده و نکشد ، روال مسمومیت و بهبود را به این شکل می توان دنبال کرد :

نسبت به این که مار از چه نوعی بوده ، چند سال از تولدش گذشته ، چه محلی را می گزد و… این علائم متفاوت هستند ؛ در مجموع تاثیر ظاهری سم بعد از 15 دقیقه بروز می کند ؛ نشنه هایی که درد و ورم محل گزیدگی را به همراه دارد و فرد را به شدت تشنه می کند ، گاه اسهال و تهوع نیز با این نشانه ها همراه است . کاهش فشار خون و کم شدن ادرار نیز از علائم بعدی هستند ، شاید اگر دفع ادرار با مشکل روبرو نمی شد می توانستیم به دفع تاثیراتی از سم امیدوار باشیم !

به دنبال نشانه های یادشده کبودی و تب در بدن به سرعت گسترش می یابد ، تب ، بدون کوچکترین اثری از عفونت !

شوک حاصل از افت فشار خون ، خونریزی های ظاهری یا لخته شدن های درونی و تاثیرات دیگر سم که در هر نوع مار به یک شکل بروز می کند همگی می توانند موجب مرگ شوند ؛ به همین علت در موارد خوش شانس که راه درمان را طی می کنند ، تاکید می کنیم به هیچ وجه دوره ی درمانی را ناقص نگذارند .

درمانی که شاید کمتر از 6 ساعت برای انجام آن فرصت باقی است به تدریج وضع بیمار را رو به بهبود می برد ؛ 7 روز زمان لازم است تا تنها ورم ها فروکش کنند ؛ درمان آثار لخته شدن خون نیز ( که در این فاصله گاها با پیدایش خون در سرفه ، خونریزی در ادرار و مدفوع ، خونریزی از بینی همراه است ) 1 ماه یا بیشتر زمان لازم دارد . لازم به ذکر است بروز این علائم در ایام یاد شده دقیق نبوده و این آمار حداکثر میانگین را نشان می دهد .

راه مقابله ی قطعی با سم مار هنوز پیدا نشده است ، چراکه با وجود تمام کارهای انجام شده ( در مواقعی که فلج بیرونی و داخلی انسان را در 30 دقیقه از پا در نیاورد ) درصدی از افراد جان خود را از دست می دهند ( لازم به ذکر است گاهی فوت به علت انتقال بی موقع شخص به مراکز می باشد ) . اما محقق ها و پژوهشگران پزشکی همواره در دنیای خطرناک و پر رمز مارهای افعی ، کبری ، جعفری و… تحقیقات خود را ادامه می دهد تا جایی که پادزهری با تاثیر چند ثانیه ای برای نجات جان بشر به دست آورند .