افراد سالمند دستخوش تغییرات دوران سالمندی

یکی از جنبه های تغییرات در افراد سالمند ، تغییر در قوای گفتاری و زبانی آنهاست که با افزایش هرچه بیشتر سن ، این تغییرات نیز ملموس تر خواهد شد .

همه ی ما انسانها اگر فرصت زندگی تا سنین بالا را داشته باشیم ، روزی پیر خواهیم شد و این پیری بدون شک تأثیراتی بر جسم ما خواهد گذاشت که هیچ کس توانایی فرار از این تغییرات را ندارد !

اینک با شمایم که به یکی از جنبه های این تغییرات در دوران سالمندی اشاره داشته باشیم و آن جنبه ی گفتار و زبان در افراد سالمند میباشد.

کیفیت صدا، تواناییهای گفتاری، زبانی و ارتباطی انسان با افزایش سن دستخوش تغییر می شود که در سنین سالمندی برخی از تواناییهای گفتاری رشد کرده و بهتر می شوند. ( به عنوان مثال مطالعات نشان می دهد که توانایی انسان در داستان گویی با افزایش سن بالا می رود. ) البته در ازای این افزایش برخی دیگر از تواناییها کاهش می یابد که همه ی این تغییرات طبیعی است و به تدریج بعد از 65 سالگی پدید می آیند.

مهمترین تغییرات افراد سالمند در دوران سالمندی عبارتند از :

1- کاهش حجم گفتار : به این معنی که افرد سالمند در این دوران ، اساسا کمتر از گذشته حرف می زنند ، مثلا در میهمانی ها و محافل خانوادگی کمتر وارد بحث می شوند و به عبارتی بیشتر شنونده میشوند تا گوینده.

2- کاهش ادراک شنوایی : با افزایش سن، به تدریج تغییرات مشهودی در کاهش درک شنوایی ( سنگین شدن گوش ) بروز می کند. در این شرایط فرد سالمند دیگر نمی تواند اصوات ضعیف را بشنود و گفتار دیگران را به راحتی درک کند، به همین دلیل اغلب از اطرافیان می خواهد تا بلندتر صحبت کنند یا صدای تلویزیون را بلندتر کنند. همچنین کاهش ادراک گفتار در سالمندان، علاوه بر افت شنوایی به دلیل دیگری، نظیر ضعف حافظه ی کوتاه مدت نیز بروز خواهد کرد.

3- بروز مشکلاتی در واژه یابی ( پیدا کردن کلمه مورد نظر ) : فرد سالمند ممکن است در هنگام صحبت کردن بارها کلمات مورد نظر خود را خصوصا اسامی افراد، اشیا، و اماکن را به خاطر نیاورد و همین امر باعث بروز وقفه در روند گفتار وی شود. در این هنگام فرد احساس می کند کلمه یا اصواتی از آن را به خاطر می آورد ولی توان بیان آن را ندارد ( به اصطلاح کلمه نوک زبانش است ولی نمی تواند آن را به طور کامل بازیابی نماید. ) این مشکل بیشتر در میان سالمندانی دیده می شود که بیش از 80 سال داشته و از تحصیلات کمتری برخوردارند، که دلیل این امر وجود رابطه ی مستقیم بین سطح تحصیلات و عدم بروز این مشکل میباشد، زیرا سظح بالاتر تحصیلات و یا مطالعه مستمر در طول زندگی تا حد زیادی احتمال بروز این مشکل را کاهش می دهد. همچنین شاید جالب باشد بدانید ، کسانی مانند معلمان و اساتید دانشگاه که در طول زندگی، صحبت کردن لازمه ی شغلشان بوده است در سالمندی کمتر دچار مشکلات واژه یابی می شوند.

4- کوتاه شدن طول جملات : مطالعات نشان داده است که افراد سالمند در مقایسه با میانسالان از جملات و عبارات کوتاهتری استفاده می کنند. به عبارت دیگر سطح پیچیدگی نحوه ی گفتار سالمندان کاهش می یابد.

5- کاهش ادراک خواندن : از دیگر تغییراتی که در سالمندی رخ می دهد کاهش توانایی درک متن است. مطالعات در این زمینه نیز نشان می دهد فرد سالمند در مقایسه با جوانان و میانسالان مطالبی را که می خواند کمتر درک می کند. شاید یکی از مهمترین دلایل این کاهش درک، کم شدن سرعت خواندن است. ( وقتی نتوانیم متنی را با سرعت کافی بخوانیم بخشی از محتوای آن را درک نخواهیم کرد. ) دلیل دیگر نیز، ضعیف شدن حافظه ی کوتاه مدت است که منجر به کم شدن ادراک فرد از متن خوانده شده می شود.

6- کاهش شدید سرعت نوشتن : نوشتن پدیده ای است پیچیده که نیازمند فعالیت همزمان و سریع بخشهای زیادی از مغز است که در سالمندان سرعت انجام آن کاهش می یابد. فرد سالمند برای نوشتن یک کلمه یا جمله به زمانی بسیار بیشتر از زمانی که یک نوجوان لازم دارد نیازمند است.

7- اختلال در تلفظ اصوات : این اختلال اغلب در مواردی که فرد سالمند دندانهای خود را به طور کامل از دست داده و یا فاقد دندان مصنوعی مناسب است دیده می شود.

علاوه بر این تغییرات طبیعی، گفتار و مهارتهای ارتباطی سالمندان ممکن است به دلایل دیگری دچار آسیب های جدی گردد. بروز بیماریهایی مانند سکته مغزی، پارکینسون، دمانس، آلزایمر و صدمات مغزی ناشی از زمین خوردن، از شایع ترین علل اختلالات گفتاری و ارتباطی در سالمندان به شمار می آیند.

مواظب سالمندانمان باشیم.